სვანური ლაზური მეგრული ენები

ინგირი
სო მეულ ჩქიმჷ ინგირი,
სო რე მიხურთქინჷქნი,
მუთ გიჩინა, ეთეურე,
ზღვას ქიმშაგინქჷნი.

რზენიში სანძღოს ითებუქ
მაღალჲ გვალაში დნაბად,
ზღავ, ჩხანა დო ქარ-ბორია
გინგოჩქვანც მუნაფათ.

აშო ჭვამათ დუმართუქ,
აშო ნირსო დუმართუქ,
აშო თირო დუმართუქ..
მუკი-მუკი გუმართუქ.

აკა წუნც ვესვანჯქ,
გიღუ ღორონთიში ნძალა,
მიბურჯანქ დო ზღვაშა მეიღ
თირჲ გვალაშე გიმნაჭვალა.

ენოჸუნქ სქან რობუს,
მუთა გიჩქ გინორთიში,
დღას ვაგაბანძღუ შარა
გეწურაფილჲ ღორონთიში.

მა შარას ქიგლაფსქიდი,
ირფელ ართო აკვათე,
ეშმაკიშჲ გოზაკვილქჷ
ვამიჩქ ნამ ზღვას ვაცათე.



Mმა დუართი აიას
მი ვორდი დო სო პოფექ,
ასე ხოლო გურ მანგარც;
მა დუართი ჩქიმ ღობერც,
მა დუართი ჩქიმ ჯარგვალც.

კოც, დუდიში უბედურც
მუქ აღოლჷნ ქიმეჩიჲს;
მა დუართი ჩქიმ ყებურც,
მა დუართი ჩქიმ ნერჩის.

უფერუა იმენდის,
ანწი მუჭო მიდინას..
მა დუართი ჩქიმ ბედის,
მა დუართი ჩქიმ რინას.

ორქოში ოკვანწაიას
მიდგაქ ოკონი მაძღირკას;
მა დუართი აიას,
მა დუართი ლაზიკას.

მარგალური
აიეტიში ნინა რექ,
გუბაზიში ნინა რექ,
ფარტაზიში ნინა რექ,
საღორონთო რჩქინა რექ…
ორთაში დორთაში თოისერც
დუდშე გინნაჯინა რექ.
საწმოხონო რინა რექ,
ქანას ჟიშე მინარექ,
შოთაში უნჩაში ჯიმა რექ..…
აიეტიში ნინა რექ
დო გუბაზიში ნინა რექ

მაკვირენც
`ჟღურტული – მეგრელთაგან მრუდი
ლაპარაკი, გინა ჩხიკვთა და კაჭკაჭთა
ლაპარაკი. ესე არის მეგრელთა და
მისთანათა ავენოანთა ლაპარაკი~..
`ლექსიკონი ქართული~

სულხან საბაში ნარაგად
გურც ბჭუნცჷ დო მაკვირენც,
კვარიაშა მუ უგუდჷ
ოდოიაში მაბირეს.

ურთას ურთე ურთა იჸი,
სოლე გოკონი ურთინე,
აშო თოლც ქელარწენც
ცას ელაფურტინე.


სიზიფე
უჸოიჭარე სიზიფე,
სი უხორცე, სი ჭიფე,
ეკი-დიკი ქუანტკილი
თეზმა მუჭო გილანთირი.

მიშე რექ, ათეცალი,
სათოისეროთ წვალებური,
უნაყოფოთ შულადირი,
რინა ვადაცალებური.

ათე ქუა გვალო შხვა რე,
თენა ჭარაში გამორსა რე-
ვამუწყინდა ნთირუას;
მითინქ ვამგაღორასჷ დო

შხვაშა ვაგოითურუას.
ჭარაში ქუაში ღალა უჯგჷ
წყარპიც ქვიშაში ცირუას.

კინე ეშე ქელადირთი
ბჟა დო თუთაში ჩხორიას,
ათენერი ხანდა ოკო
უჩა დღაშა მორიას;
უოღალე, ბურდღაცალო,
ქოჸუნაფ ბორიას.

* * *
რჯულო ჩქინობურა რექ,
შურჲ ენორდგ მარგალიში,
ჩქი ართი ოღალ მუმობუნა,
ვაკობცჷმ ანგარიში.


*
თე ქიანას მუთ ჸოფენი
ქობძირით არგამათ,
ტყურაში კუნტა კუჩხეფიში
არიკეფქ ვაგამართ.

ორზოლი ჯგირო დოურკვან
მართალიში ფუჩხეფით
დო ირ დიხა აკულებ
ჭიე-ჭიე კუჩხეფით.

თირიცალო სქვამი ორე,
ქოძირეს დო იხვამეს,
მარა მითინჲ ვაგოტიბე
დიო თირიში სისქვამეთ.


ჩელა
სერი ორე თუთარჩელა,
მუთა მეძჷ შქასერიშა,
ჩელა, დუდიში ურგებელა
კინე ირთუ დარჩელიშა.

მოთა დღასჷ ვაგაბედ
ეშე დუდიშჲ ეკუნას,
ქიმერჩქვანუ ეკი-დიკი
ნაბარნალაშჲ გეჸუნას.

მუ ოხვარ ათეზმა
გაჭირება ერღვაფილც,
მონობაშა ვადათხინე
მონობას გეგაფილც.

თენა რენო ჩელა სქანი
გურაფა დო გიმნაზია,
`სი ღირსება მუშო გოკო,
ინკორი დო იკვაზია~.

უჩა ბედის ქმაძღირკი
ჩე ბედიშა გოტებულქ..
აიშა მოცოდდი, მარა
ანწი ვემეცოდებუქ.

შარას მეურც ხვათახვალე,
სერი ორე თუთარჩელა,
საონჯღოროთ უკახალე,
ნარჩქანიშა ირთუ ჩელა.


ქენოფსქიდი ოკოჩეს
კირდეს ცხიმურც გელუფალ,
მიკვე, მუჭო მუკოჩენდ;
კოც კოჩწკმა ვადარინე
დო კოჩი ვერგ უკოჩეთ.

მოკოდ ცხიმურცალო რინა,
სოთინჲ, ფერდის მუკორჩელც,
მარა დიხაში ჸოროფათ
ქენოფსქიდი ოკოჩეს.




დიონისე
დიონისე, დიონისე,
სამარგალოს დიო ნირზჲ რე,
გვალეფი დო მინდორეფი,
ირფელჲ ართო გეგნონირსე.

დაჭკოლებე ლაგვანეფი,
უჩა ღვინით ნაგვანეფი,
დანარღებე სქანიწკმა
მაშუმალი მარგალეფი.

ბირა, ძიცა, სხაპუათ
ბრელი გილეფხიორით,
მარა შური დამონკებე
წარმართჲ გურიშჲ ხიოლით.

დიონისე, დიონისე,
სამარგალოს დიო ნირსჲ რე,
ფურკო მეურც ცა დო დიხა,
ათაქჲ შურ დო ხორციშჲ ნირზჲ რე.

კოც ვაუჩქ ათე ნირსი
მუ ოფულარც იჩუანც..
ჩე გოთანა ცას მუკობჷ,
მალას გეითისინთუანც.




ტეხური
ტეხური, სოლე მირულექ,
ვარა მიშა განჭუაფ,
მუთ გიძირჷნჲ ირიფელი
ბორჯის მიდუსვანჯუაფ;

იშა მუთუნჲ ვემითხუე-
მანგიორიში ვაუჩქ გაფა.
გაკოცმე ქუჯიში ჯიხა,
დოუჸვილნა გუბაზ მაფა,
სამართალი მის მობკითხა:
ეშე ცა დო გიმე- დიხა!

ლეგენდეფიშჲ უკმელას
თეზმა მუშენი გილამჸუნი,
მუთუნც ვამრაგადქნი,
ვამიჩქ მუჭო გილამუნი..
ულირჲ ბორჯიში მარგუალი
წყარჲ რექ დო ვარ ჩილამური?


ჩქიმი რინა
თე ქიანა საღორონთო,
ანთასნერო მოხანტილი,
ნამთინეშო სამოთხე რე,
ნამთინეშო ქუანტკილი.

გაცუდებული იმენდეფი
შქირატილო გილამიღჷ,
ოჭმარეში მუნაჩემი
ონჯუაქ მიდამიღჷ,

ვამითხუ დო ვამისხებჷ,
ნაჩუქებუში მიჭირც გაფა,
მითინც ვამუეფუათ
მერჩქვანელიში დათხინაფა.

ულირც ვადომრთინუანც
ქარ-ბორია მარშვინალი,
ოში სანაში რინა მაფჷ
ართი დღაში გაშინალი.

დიხაში ღართიქ დჷმაშირ,
ვორწყექ მალას ბღურუქჷნი,
ღორონთი თევრე მუს მოძირა
თაქ თოლც დომიწკურუნქჷნი.


* * *
წყარჲ მეურც ზღვაშა
იშო დო იშო,
ბორჯი მუნარე
ქიანას ჭყიშო.

იმენდეფჲ მემიღ
თეშა დო თიშა,
პუხუს მუმობუ
ორზოლო ქვიშა.

მეტჲ მუთუნ ვარე
თაქ კოჩიშჲ სქიშო..
წყარჲ მეურც ზღვაშა
იშო დო იშო.



სატანაში მოძირაფა
გილურცჷ დო ქადაგენც,
მარა მართალც ვათქუანც,
უჯოღორე ქიანას
კატუს ოლალაფუანც.

კონწარ ზიტყვას უჩინანც
შორებელ დო მოხოლეს,
კვაკვილეფით გოდაცილი
ბეწვის გორჷნც შხვაშჲ თოლეფც.

ტვინი ლუციფერიშჲ უღჲ
დო გოძირა გილარდეში,
სურათეფი მუკაბინჷ
იუდა დო პილატეში.

ობშხა ჭითა ოხიოლ
მაზაკვალიში ნანათას,
მარა ეთი უბედურც
გაკასერუ თანაფას.


დადიანიში აბარწაშე
ტყურა ფთქუე მუშო გოკო,
გირაგადჷქ მუთ რენ თის.
ჭიე-ჭიეთ ინგირპიჯშა
ქუმოურთუმ რუსეთის.

მოლე ჭვენც დო გიოჭვენც
დადიანიში დოხორეს,
ამსერი ქუდმარულესჷდა
ქობძირჷნთ ონჯღორეს.

ტყურა ფთქუე, მუშო გოკო,
გირაგადჷქ მუთ რენ თის,
დადიანიში აბარწაშე
გინვოჯინექ რუსეთის.



ჯოჯოხეთის მივანჭიძთ
ჯგირჲ ბჭკუმით, ჯგირი ფშვით,
ლაგვან ღვინით ევოფშით,
იპიდით დო გინოფჩით,
ორქო-ვარჩხილი დობზირით,
მარა თენა იშენით
ბორიაში ეკოთხოზინირდ.

სქვამ ხასეფჲ მიჸუნდეს,
გურც ზისხირი მიფუნდეს,
მარდშა ცოდა მისხუნდეს;
ჩქინ გემოშა ვორდით დო
ჩქინ არშინით გობზიმით..
ქიმეფხვადით, თენა ხოლო
ბორიაში ეკოთხოზინირდ.

დეუკმელ დო ქიფჩინით,
მუჭო ტყურათ დიფრჩინით,
ულირი დო ჯვეში ამბე
გურიჭვილო გიფშინით.
ჩილათა დო შეცოდება
რჩინ თოლეფით ქობძირით..
ჯოჯოხეთის მივანჭით
ბორიაში ეკოთხოზინით.


გიკათჷნო გორჩქინაშა
ახავაი, ღურა სქანი,
ვანორჩქვენო მუს გჷქნი,
ქომწი, მი რე მუასქანი,
ათეჯგუა ურდუქჷნი.

კოროცხუა ვამაცალი
მუზმა ღურელი რწკინესჷნი,
მუ გებძნა თეზმა ვალი
დღას ვამაგინესჷნი.

ირ შურდგუმილც ოშქურ სქანი
მოკითხაში მოჩინაშა,
ქოპილჷნთჷნი, მუთუნჲ შანი
გიკათნო გორჩქინაშა?


მეტყურეფიში ქიანას
მეტყურეფიში ქიანას,
ბულც წილნა იანარც,
შურო ბირგული ქჷგორგჷნდა
ულაქ ვადგეგვიანას!

ბულიში ამბე, ამჭუანი,
გასიმეს ციონით,
ასე ირ კოჩი, კარაჩხამო,
გილერულე ხიოლით.

ჟი ზოჯეს: - ტყურეფიშა
მართალი ვამიწყორუათ,
კათაქ ოკო დოშურდას
ვარენჲ თიში გორუათ!

ღორებულეფი ონჯუაშა
ტყა დო გვალას ილენდეს..
ჭუმე ხოლო ვემიარკენა
ათეჯგუა იმენდეფც!



ნტერშა იზმას ვამოშქურ
მემიჩქნდა, ნგარას ქოგ
ათე ჩქიმი ობირეში,
ნტერშა იზმას ვამოშქურ,
შიში მიღჷ მოჯგირეში.

ამდღარ დღაშა, ირიათო,
ლჷმა ჸოფე ოდიშის,
ნტერიში ყამა გურც მუმოგ,
მოჯგირეში - ოჭიშის.

ეშმაკი დო მაზაკვალქ
ირფელი კვარჩხშე მოძირეს;
ნტერც ქუდობხვადჷქ, მარა
მუ ბღოლუა მოჯგირეს.


თხუმჷ
(ოცქვაფური)

ჯიმაცალო საიმენდო,
საჸოროფო თხუმჷ,
ვამთასქ, ვამირგქ,
სქანით ქჷმოირთუმ.

ჩქინო ვარე თავადიში
მოინალე ჭყონი,
სი ორექ ჭკორეფწკმა
მართალი დო ბონი.
არძა ჩქიმი გაჭირება
სქანდა მუკომპონჷ,
სქან იმენდით ფთასნქჷ დო
სქან იმენდით ფხონჷ,

ჩქიმი შური, ქოთომცალო,
სქან ჸას გილამჸონჷ.

თხუმუში ღანდა,
თხუმუში ბოგა,
თხუმუში დიშქა,
თხუმუში ოდა,
თხუმუში ქვინჯე,
თხუმუში კუბო..
სი ორექ ჩქიმი მინჯე
დიხაში ჟი დო
დიხაში თუდო.

ჯიმაცალო საიმენდო,
საჸოროფო თხუმჷ,
ვამთასქ, ვამირგქ,
სქანით ქჷმოირთუმ.



ქდოფსქიდა მელექსეთ
პოეტეფი ბრელი პუნა,
მარა ხასლათ გელერთეს,
მარგალურო ჭარანჷნი,
ქიგიოდვანა მელერსეს.

მიდგას მუჭო ოკოდას
იბირას დო ღვარუას,
მა ქიდიბჭყა ჩქიმ ოზეს
უხარ თირიში ხარუას.

მარგალეფქ პოეტიში
დაჩხირ გურშა ქელერზეს,
მა ჩქიმ ნინაში ჸოროფათ
ქდოფსქიდა მელერსეთ.



ზოთონჯი
თჷნცჷ, თჷნცჷ, ფუფქი ცენცჷ.
შურჲ ხიოლით ენიცენცჷ,
ცა დიხას უძიცანცჷ;
ათე წუნცჷ, ათე შვანცჷ
უწამებელც ხოლო წანცჷ.
თოლ ჭკუმუნცჷ, თოლი შუნცჷ.
ქარ-ბორია გვალას ხჷნცჷ,
ზოთონჯიშჲ მუორეს
ჭარკანტია ეშანწყჷნცჷ.
უმკუწკანტაფ თირიში ფუფქი
გურცჷ
იმენდეფო პუნცჷ.
ზოთონჯი რე: თჷნცჷ, თჷნცჷ.



მუშჲ იმენდით
მუშო გოკო ამდღარ ღურა
იშო-იშო გოზინდე,
ევერ ღურელც ორკდე დო
ავრე თელეფც ოძინდე;
ნტერეფიშჲ სახიოლოთ
სქანიანეფც ორკინდე.

მუ იმენდით დოხვადჷქ
ჭუმენერ დღაში გოთანას,
ფარას ქოშაყარა, მარა
სო იჸიდე კოჩანას.


ღორონთი ქმაპატიენა
მირულენა მარულეფი
სამარგალოში მინდორეფც,
დიხას ეჭიჭარესჷ დო
ფურინუა მინდომეს.

ქარ-ბორია მის აჭოფე
ღობერი დო ნორტყეფით,
ბორჯიშჲ მერქას მეთხოზჷნა
ჭყვინგალ-ჭყვინგალ ბორკეფით.

ფერდის გეკოჟვინგესჷ დო
ეშე სქვამას მირხინეს,
ხურხის ფაფარ ეფაჩილო
ცას ქელაჭირხინეს.

დუდჲ ართიანც ქიმკოდვეს,
მუშობურათ რაგადეს,
უკული მინჯეშჲ ჸოროფათ
აშო მალერაბადეს.

ჩქინი გური ვამაშუე
მუთუნ ხვამა-წირუას,
ღორონთი ქმაპატიენა
სქვამ ცხენეფიშჲ ხირუას.



არიკი ოკო დოფსხუნათ
ხურჩა მოურც ხურჩინით,
არიკეფიში ხურჯინით,
ბძირით, მარა მუ ბძირით:
წყარიშ დიდას უჯინით.

ბოგა ტყობას მინიბლით
ბიწკითჷ დო ფურცქინით,
ოფუტეშა დიფრთითჷნი,
ნაძირეფუს მუძინით.

არიკჲ ოკო დოფსხუნათ
შური ქიგნვორთუათჷნი,
მართალიშა ვეგირზინე
ირო თინა ფთქუათჷნი,
შარა ვარე, ჯიმუცალო,
ტყურა ვაუკათუათჷნი.


უჩქიმეთ
აკისერ დო მუმულიში
ჸიონუას ურჩქილექ,
დისერჷდა, მუ ფქიმინა,
კინ გოთანდ უჩქიმეთ.

ჸუდეში ჭიჭე ოსინთეშე,
მუნაფილ ცას უჯინექ,
თენა ხოლო ვამონარღ-
გობჟათჷნც უჩქიმეთ.

ფირქეფი დო არზეფით
ჭკუას ტყურათ მუქინე,
ქარ-ბორიას ჟინი ორთა
დარჩქალუანც უჩქიმეთ.

რინა მითინც ვაუკითხირ-
უკითხირო გოფრჩქინექ,
ღურა ხოლო სოდგარენი
გინომჭყვიდეს უჩქიმეთ.

მათ ქდომტეს ოქიმნალი,
ჭიე-ჭიე მუდგარენი.. ..
ყებურც დაჩხირი ქოშქირტჷდა
შური ოკო უმბარენი.



ბარცხინდია
უჯიშე დო უსქვამელა,
აკაბურცხა გიძიგვინა,
დიხას ძიუთ ეშარჩქჷქ,
ვეშეილებ მუწოძინა.

კოჩიში სქუას ვახიოლ
სქანიჸურე მუკოჯინა;
შურჲ გიდგ, მარა მუშო გოკო
ათეჯგუა ჭყელი რინა.



ნამარგალჲ
აიშა მარგალჲ ჸოფე, მარა
ასე ორე ნამარგაჲ,
დოჸორადე იში ოდა,
ყამბარც ფოკვა ქჷმნუდვალ,
მიწოტებულ ნოხორის
ინჭირიას გოუფალ,
იშჲ ნაულას ვემიოხე
ნოქური დო ნაბარბალ,
გოჭყოლად ნანაში ნინა,
მედინაფ სამართალი;
ქორე, მარა მითინც კოჩო
ვემიორჩქ, ნამარგალჲ!



აჭუ მარას ოჭუმარე
სერით ირო უკმელა რე,
სერც გოთანა ვაუჸორც,
ღორონთც ორთაში დონწყუალა
გაუთებუდ მარუას.

აჭუ მარას ოჭუმარე,
ვაგოთანდას შარა ვარე;
ჯვეში რე დო ახალი რე,
ორთა ირო მახალი რე.

აჭუ მარას ოჭუმარე-
ათაქ ირფელჲ ჭუათ მურც,
სერ ითებ დო უკმელაშე
დღაში სინთე მოჭვათჷნც.

ორთაში თოლიში გონწყმა რე,
აჭუ მარას ოჭუმარე,
ჯვეში რე დო ახალი რე,
ორთა ირო მახალი რე.

ახალი ამბე მინჭუაფ,
ვორექ გურიში გოჩამას,
ორთა ქვარას იჭუანც
სამარგალოში გოთანას.

ჩილამურიში მათხუალი
ართი კოჩი დოღურე დო
მეუღუდეს ურემით,
ჩიჩურეფიში მაქიმნალი
ღურა დღაშა ღურელირდ.

დარხინებას ვაგოთხუდ,
გაჭირებას ვეგორედ,
ონთხორალი აიშა ორდ,
მარა თელო ვენთხორედ.

კოჩიში სქუა ვანარღჷდ,
ვარდ მითინიში მარგუალი,
ასე ამარ ურემც გეძ
ჩილამურიში მათხუალი.


კოჩანიერ კოჩიში ღურა
ვარე გურიში გასოფალი,
თენა ორე ონგარალი,
თენა ორე საცოდალი.


თუთარჩელა
ცა მურიცხით გოჭკადე დო
დუც გიმორე გოფშა თუთა,
მოშქურ დუმატყობასჷნი,
ელახშე გობჟათჷდა.

სისანდობა სოთინ ვარე,
ხვალე ინგირი შუმინჷნც.
სისმარეფიში მინდორეფც
შურეფი გილაფურინჷნც.

მასქური გილექაქალჷ დო
უკვანწუანც ჯაში ჸალეფც,
ათეჯგუა სერც ლურანი
მა ათენა მაჸალენც.

გევოდგინა, ქუვოძირა
თე სისქვამეს მაჸალეფც,
ვარა ჭუმე ოჭმარეს
ქომიწინა საჸალეს.


უკოჩობაში კოჩეფი
უკოჩობაში კოჩეფი
გვალო ბრელი ჸოფეთ,
უკმელაშე არგამათ
დუდი გეითაჭოფეთ,
დინახვილა ვირთხაცალო
ირფელი აკისოფეთ.
უკოჩობაში კოჩეფი
მუ სანგარო ჸოფეთ.


ევროპა
დინდარჲ რექ დო მონჯარუა
ბრელი ორქო-ვარჩხილით,
სერი გოსარკალერ გაფუ
ეშმაკიშჲ დაჩხირით,
მარა ღორონთი სქან სინთეს
ბგორითჷ დო ვაბძირით.. ..


ცურუ
ცურუს ხოლო ნოკობუე
გეჩანდას ბონასჷნი,
მარა ოჭიში ვეიაჭოფე
შხვას ვემკაპონასჷნი.

სარხოს მითინ ვემკინჭანც
შორშე მუდგა თხუასჷნი,
თიშენ ორე ირიათო
ოცად მეტყობუასჷნი.

უსამართო ქიანას
შეულებ ზარხულც თუასჷნი,
თინა ხოლო ვაიკვედას
წყარც ქმანტუასჷნი.

ვაძირიო, ცურუ ჭყონც
ოგურუანც ჭკუასჷნი,
მუ ჟი, ცაშა მინჭუაფ
დო ის ოშქვიდუანცჷნი.

ათეჯგუაში მაძირაფუს,
ღორონთჲ ქომწი მუ ბჭარენი,
ჭყონი ცურუს დოუფორ დო
ვეჩინებე მუ ჯა რენი.


ოფუტე
ჭვენც, ჭვენც, ჩხაპალანც,
გვალა ნირსის შაყარანც,
ზღვა ილენც, ღაჭალანც,
მუნაფაშე ანწ მალას
ჩხანა გეითობარჩხალანც.

ნაჭვემერც ირფელ ართო
ველჷნცჷ დო ვარკალანც,
შურუბუმ ინწრო ღალი
მოფუნცჷ დო ხვარჩალანც;
მეშულადირი ქარ-ბორია
ბორულც გილაფაჩალანც.
ჭიჭე ბოში ნაჭვარას,
ობჟინუანც ნაცალს.



მიშა მეიღუ..
სო ვენტა ათე
ორთაში რსიოლცჷ,
რინა ვამარზენც
მუთუნ ხიოლცჷ.

თუდო სოდგარენი
მართუ ირთანცჷ
დო დუც კვარია
გიმოყირტანცჷ.

ათე ზღვა ითამ
სოთინ ვენტირე,
მარა ორთაშო
ინა ჭვეთი რე.

გილვორექ შარას
შარა ერთელი
დო ვამიჩქ ანწი
მიშა მეფრთენი.

სქვამ მაფშალია
სი სო მეული,
მიშა მეიღუ
ნინძგით პეული?


ლესიჭინე
ლესიჭინე, ლესიჭინე,
მა სი შურო ვამიჩინე,
თოლეფც ვადუფაფუანქ
სოთინ შარას მეგიდინე.

სამარგალოში ჯვეშჲ დიხას
მიწონებუთ მოჯგირეთ,
ართი თუთარჩელა სერც
მა სისმარო ქოიძირეთ.

თოლით ვავორწყექჷნ თინა
ირფელი გურით მიჩინებ,
მურიცხეფიში მახანა რე
ჭანეფი დო სიჭინეფი.


აფუნი
გოთანდჷ დო ბჟაქჷ გერთ,
ოცხიმურეს მუკულუ,
გოხოლუას მაფშალიაქ
სქვამას ქიმიოღურჭულუ.

ბარდეფი დო ბარდეფ შქას
გილაცოჸნც ყურდგელი.
ბრილიანტით აშაფშა რე
ნდოლო გინოცუნდელი.

შუკას ჭიჭე ბოშჲ მოურცჷ,
ჭიჭე ბოში, მაფალუ,
რჷნტუეფი მოურაჸ,
მეტი მუთა აპალუ;

მინდორი აშო მაზადუ
ნოხო ეთორჩაფილი,
ჭყინტი ნდოლოში წვენით აფჷ
ნარჩა გითოღაფილი,
იმენდეფი გააფაფჷ
ცაშე გითორღვაფილი..

აფუნჲ რე დო ირფელ ფუნც,
სერით ნდოლო ცუნდის შუნც,
იშო-აშო გილურქჷნი
ცქირპაპეფი გილაპუნც.
ჭყარეფი გეშასქირაფე დო
გორდი შარას მესხაპუნც.

ორთა ოცად მუნაფაში
ცაშა ეშაჸუნაფას.


გეკულა
ჸვანეფც დო მინდორეფც
შურ მოდგუმ გეკულას,
ზოთონჯი გვალო დორჩინე დო
გვალას ეკი მექულანც.

ვარდჲ გოფაჩე ჩხოროფათ,
ბჟა დო თუთაში ჸოროფათ.


მა ხვალე
ირფელქ მუშ-მუშ თურო გირთ-
შხური ნგერწკმა ვადოდირთ;

ჩიტეფც ართო უსხუნ რინა-
ართიანიში ენოჯინა;

წყარი წყარცჷ აკათუ,
ვაუღ შარა აკართუ,

თე ქიანას მა ხვალე
ვაპუნც მითინჲ მაჸალე.


სოდეთ დიხა ითებუნი
ამდღა ზღვაშა მიდაფრთი დო
წვალებურჲ შური მიდეპუნი,
ეგებ თაქ რდას უჯგუში რინა
სოდეთ დიხა ითებუნი.

ვამიჩქ ანწი, ონჯუაშა,
ზღვაში ჯინა მუს მუჩანც,
მემიჩქჷდა, თაქი ხოლო,
ცოდა ფუნც დო იბურჯანც.

გაჭირებულც ირ დიხას
ქუა მოთხოზ დიკოხონც,
თე ზღვას ხოლო თენა ჸოფე-
დიდ ჩხომი ჭკუმუნც ჭიჭე ჩხომც..

მუშო მოკო თე ფირქეფი,
დუც მუ ჭირი აუჩემი,
ვაუჯგუნო, გილართე დო
მუთუნც გური ვაუჩენი.


შხური
მედეა დო აიეტიში
ოხვამერი შხური,
მუთუნც ვამრაგადჷქნი
მუშენი დემენდური.
ღორონთშა მაფ ზალებური
სქანი წკონდა შური.
სქანი ტყებიშა გეჭარილი
რჩქინა ჯვეშ კოლხური
მიღუდუ დო მივოდინენჲ
მა ეთი დღას ბღური,
რინტუეფშა გორთირე დო
თოლეფი ქიგიბწკური.


დორთაქ ვაგაშქურინას
ზოთონჯჲ რე დო შარა-შარას
ობირგულე გილაძ თირი,
ცოდა ორე კოჩიში სქუა
მუმაწკმა ჩილათირი,
მუშ ჸუდეშე გინულირ დო
გალე ელასქილადირი.

დიხას მუთუნი ვეფალჷნც
ონდო თჷნც დო ჸინნცჷნი,
მუ გოხვარ, მაზაკვალი
ტვინც მოირხინნცჷნი,
ორქოთ მუგოთონუანც
ტყას მუთ ქიმთორწკინნცჷნი.

შურდინაფილქ ეშე ცაშა
მუჭო ოკო ფურინას,
მეჩირთიდა, კინ მუმაშა
დორთაქ ვაგაშქურინას.
ოღონც, შურქ წკუმონტილი
შარეფი ოკო გოთინას..
ღორონთი მიახიოლანც
ჩილათირიში დორთინას.




ჩქიმ ჯარგვალიშჲ ხოლოს
მუწვოჯანჷქ ნდოლოს,
ჩქიმ ჯარგვალიშჲ ხოლოს,
ჭვემაქ ოკო მორთას
ათე თუთაში მორთას.

ონარღებელი ვამიღ,
ჸვანა ქჷმაფ ბარგილი,
ორტვინი ხოლო მიჩანც
სულის მუკოქარგილი.

ღობერც მელე, მინდორც
`ჩელაია~ ინკორც,
თე ოფუტეს ონჯარ
თიშჲ სისქვამე ირ კოც.

ზღვაშე მასქური ირქენც,
უფერუანც ირფელც..
მუწვოჯანჷქ ნდოლოს,
ჩქიმ ჯარგვალიშჲ ხოლოს.



მარუა
ჩხანას თუდო გიმულებ დო
დუც ინწყუანც უჩა ზღვას,
აკოსერელც კინ თუთაშა
დორთა ოკო თუთაშხას.

მარაში დღალეფც უგურუა
ბორჯიში ჭიჭე ნახარცქას,
მურიცხეფიში თარჩია რე,
თახა მოურც თახაშხას.

სერიში უჩა ნოღართია
გოუსოფუნა ღუმა შქას,
ჯუმას ოკო დოხვამლაფა
ათე მარაში ჯუმაშხას.

მუთ გიძირჷნ თინა ორე,
თაშჲ ჸოფე დო თაში რდას,
ამსერ დიმუნუანც, მარა
გიფთანუა ცაში დღას;
ღორონთიშ ხეთ ერზაფილჲ
სინთექ ოკო ვაშქირტას.

ობი უჩა მურიცხი რე,
ქმმაკათუ ობიშხას,
ჩქიმ გორუას მუთაAოკო
ზუგიდი დო ხობიშქას.

თოლეფჲ მა შხვას მოძირანც
დო მირაგად გური შხვას,
ულირეფიში გოშინა დო
შურიშჲ დღა რე შურიშხას.
დო მაშქვითა გოთანას,
საღორონთო ბჟაში დღას,
ევაში ცოდაში ნაშქვიდას
ეგებ რსხება მაშიდას

მაბრუო დღა ხოლო ჸოფე,
მარა ჩქიმდა მუთ მორთას,
იშჲ სინთეშა შარა მებჷ
ხვათახვალე გოლგოთას.


* * *
ფერდის ეკე ეკიფში დო
კირდეს წყარეფი მოფუნდეს,
მოკოდ ჟიშე, ართშა ვარა,
გინვოჯინკო ოფუტეს.

ასე, მა დო ჩე მუნაფა
გოლაში კონკის გინვოხეთ..
შორშე ირფელი სამოთხე რე
დო ხოლოშე ჯოჯოხეთი.


* * *
ანწ მუთუნ ვარე
თაქ ჩქიმი რინა,
მუშა ვორდა დო
მუშა იბჯინა.
ირ კოც ქუზალი
სიკეთე, ძინა,
ულაში წოხოლე
მეტ მუ დიფჩინა.

ანწ მუთუნ ვარე
თაქ ჩქიმი რინა,
მა მიდაფრთიდა
სი ვემიწყინა,
ვეკმონგარა დო
ვეკმოკიჟინა,
ანწ მუთუნ ვარე
თაქ ჩქიმი რინა

მოლე ვორექ დო
ვამოხუჯუნდა,
მის უჩქ, ეგება
მელე უჯგუნდა.


იმენდი
თუთმაციში გახარება
რინაში კირბის ვაჭარდ,
კოცჷ ოჩქარჷდნ თინა
ღორონთც დიო ვაჩქარდ.

თაკილი დო ნარღიში ჭუა
ტყურათ გმათაკარჷდ,
`წყარი ურც ნაწყარჷთ,
შარა ურც ნაშარჷთ~.





ვეშმაღინე ტკიბირით
ართ დღას ვაღურუნი ფერი
თე ქიანას მი ძირით,
რინაში დღალეფი ძგვატილ მაფ
კაკლარი დო ძიგირით.

შურც ნტება ულამუ დო
ძიუთ მიმარგ კიბირით..
ინჭას წყარი ენოდგ, მარა
ვეშმაღინე ტკიბირით.


ჩვამა
ჭიჭე ჩხომიში მათხოზინე,
ურძღაფელა ჩვამა,
ხვალე ჭკუმ დო ხვალე შუნქ,
ვაიჩქ შხვაში ჩამა.

ფსუალეფი მუშო გოკო,
ნინძგი გაფუ ყამა,
შორშე კვატას ქოგჷქ, მარა
ვარექ იშ მასქვამა.

მა იშენით ვაბჯოგჷქ,
უჩარდია ჩვამა,
წყარშე აშო ვეკურქჷდა
ზღვას დოიხვამა.


ჟირშა ჟირი
ჟირშა ჟირი ოთხი ორე
მუდგანერო თირუე,
სოლე ნძალა ვაგურცჷნი,
ქოუჯგ მოუფერუე,
სქანდე უმოს ჭყანიერც
ჭკუათ ოკო მერუე.
ქუაქ ბრელშა ეიოჩირთ
დუდი თუდო დოკინელც,
ყილოს ვაშქურუდუ, მარა
მოხუჯურო დოკინეს,
ავრე ქალეფქ ქიგიოტირხ
ხოც, გომეშიშჲ მორკინეს.



ვაშინერც
ღურელც ტაბაკი მუშო ოკო –
ვაჸუმენც დო ვაშქირენც,
მარა თია ვეგლუდვენი
იშენით ვაშინერც.

მარდი ცოდათ გინუგაფ
ჯგირობუა ვარჩქინელც,
გურქ მოირთდა, ვადოჭყუა,
ჭყალა იშენჲ ვაშინერც.

შანქარქ გაჸუ ჭკუმუნქჷდა
ხუთნერი დო ამშვინერც,
მარა ომბოლც, ხიტა ვარა,
ვამკუტახე, ვაშინერც.

კოჩი ტანიში სინთელეს
ოდინუანც ორჩინელც,
უმინჯურო მიწოტება
ცოდა რე დო ვაშინერც.

სქან მაჸალეს გოუზგირტია,
სოლედგარენი მაჩინეს..
კოჩქჷ დუდი ქიმგენდდა
გითოჩამა ვაშირერც.

გური აფუ ფშინაფილი
ჰარამ თოლით მაჯინეს,
მეძობელიში ჯგირობუა
გოწყინდასჷნი, ვაშინერც..


გურმეჭვია
მუშ მანწარა უსამართო ჸოფე
თე ქიანა ჭათი გინორთვილი..
გურმეჭვიას გური აფუ ჭვილი,
ძერაქ მიდუღ ღუმა ჸოროფილი.

მითინ ვარე მოხვარე დო მინჯე,
გურმეჭვია შურდგუმა რე ჭიჭე.


* * *
ქოთქვი მუთუნჲ სახიოლო,
გვალო ტყურა რდასჷნჲ ხოლო,
ვარა ნარღეფც მეუღუქჷ დო
ქაწგოდინუქ მალას თოლო.

ღვინქ გეთუდა, მუ ფქიმინა,
ოკო გეფშვე ჭვახე თხოლო..
ქომწი მუთუნჲ სახიოლო,
გვალო ტყურა რდასჷნჲ ხოლო.


მტკვარი
მტკვარი ვარე დიდა წყარი,
მიკვე მუშენი გიოდვეს,
ტყურას ქიმვარჩქვანითჷ დო
დიდაცალო მიჸორდეს.

მუთუნც ვაგინაფულენც
ქვინჯის გერშვილი ქუალეფი,
მტკვარი შხვადო მეურცჷ დო
შხვადო მეჸ უნც სქუალეფი.

უჩა ზღვაპიც დებად, მარა
რინა უსხუნ კასპიას,
მა აშო დო ინა იშო..
მუ ვეჩუათ ართიანც.


ღორონთც ვემუდინუაფ
ათეEლერსეფც, მარგალურც,
ნამუთ გურჷ გაფუანდ,
ეშმაკი მივარანდჷ, მარა
ღორონთი მოჭარაფუანდ.

ჩქიმი ნინა, ამდღარ დღაშა,
სოთინ ვემიშინუაფ;
კოჩქჷ მიოდინუ, მარა
ღორონთც ვემუდინუაფ.

ცასჷ ორდუ ჩუალირი,
ასე აშო აზარეს,
თოლეფც კინე გოუნჯანა,
მუჭოთ ქრისტექ ლაზარს.

დიო, ცოდათ ნაგოლოფა,
შური ოკო დოჩხაპას,
უკული ქეშმოტყვინუანა
ახალი რინაში დოჭყაფას.

ქოფხვადჷ დო ქომღუდას
შხვაში ჸუდე, შხვაში დიხა,
შხვა დო შხვაში ფანიეფი,
მუკი-მუკი ჩე თირი დო
ნოშქერჯგუა ყვარიეფი.

მენძელი ქორე ბედინერი,
ონტკას შუნც დო გეფუშანც,
გიოჭკუმალი ვაუღ, მარა
შურც უნთხუანც ხეფურჩას.

ეშმაკი დო მაზაკვალქ
ქიგმორინუ უჩა დღას,
მუ მოკოდ უღორონთე
გლაზოვო დო რუზაში ტყას.

ბჟა მუნაფას მითოტყობ
გოსარანჯელჲ იანარც,
უჩა ღურა მუნობძვენო
ყვარიეფიში ქიანას.

სო რე ჩწიმი შურობუმუ
დო ჩქიმ ჯვეშეფქ სო იდეს..
მიშა მუ მიღ ორაგადე
დუდიში გმაჭყოლიდეს.

კოჩი, შხვაში მოინალე,
მარდი ორე დოღურდას;
მუთ მოჭირჷნი შანქარ მაფ,
ქოფხვადჷ დო ქომღუდას!



ვანორღვენო სამართალი
ქოიძირჷნო მითინ კოჩი
თე ქიანას ურთანდჷნი,
მიში ჭყოლოფუა გაფუ
ჭუმენერი დღა გითანდჷნი.

მიქ მოიჸუნუ ათე თუთა -
ღუმა თუთაში მორთა რდჷნი,
მი რე ათაში სქან რინაშო
დღა დო სერით ოცადჷნი.

ვარა მი რე გალუაფუ
თეშ მადიდა დიხასჷნი,
მი რე სქანი სარგებელო
თე მინდორეფი გითასჷნი.

მიქ ეიორზ ათე ჩხანა
ოტიბუანც ქანასჷნი,
მი რე ჭვემათ გიჩხაპუნცჷ
ნაგოლოფა ჸვანასჷნი.

მის მოჸუნცუ გაზარხული -
ზოთონც მუდგა თუასჷნი,
მი რე ოფალაფუანცჷ
ჯას, სქან დუნარგუასჷნი.

ვანორღვენო სამართალი
გილურქუ დო ნდურენქჷნი,
იშო მუთუნც ვარზენქჷდო
აშო ირფელც თხულენქჷნი.



რინა მოკო პელაზგური
ინა შხვანერი თოლით მორწყე,
გვალო შხვანერი ელაძ გური,
მიბურჯუანც გოთანაშა
მა სისმარეფი პელაზგური.

ევრე ინგარც პირამიდა
დო ათავრე კელასური
დო ვამოთხუ გოთანაშა
მა სისმარეფი პელაზგური.

ინგირი დო ცხენწყარ შქას
ქენიფხვილჲ დო ქელაბღური;
ფსუაში გოფაჩუა მოკო,
რინა მოკო პელაზგური!


შურობუმუ
შურობუმუში მინდორეფც
შურიში შარეფი გაფჷ ნალჲ,
მიქ მერკვათ ფსუალეფი
მურიცხეფშა მაფურნალჲ.

სქან ოცქვაფურ ისტორიას
ხეჭკურელო მუკურექ,
გოღანერი კოლხიში სქუა
ამდღა ჭიჭე ძუკუ რექ.

ქოგურაფუქ აგაგას,
უჩხონჩხე დო უგურეს;
თელეფწკუმა რგორი, მარა
ლეგენდეფშა მოწურეს.

სქან დინაფას თე ქიანას
შურო მითინ ვანარღენც,
ბორო რექ დო ეშმაკის
გიძახნა გამაღეთ.

დოღურიდა მუ გიწუა,
მეტის ვადოიბანძღუანქ,
გოცქვენი გვალო ქჷდგარულ,
ეგებ მოირთას ლანძღუაქ.


ჩქიმი ღურა ნოკობუე
ჯგირობუა მუთა ბძირი
დო მუთ გაგიხარა გური,
უჩა ზღვაში წყარც წყათნცჷ
აიეტიში ჩილამური.

მა თი რჩქინას გივაჸუნი
მუთ ჩქიმ ჯვეშიქ მოგურუნი,
მარა ვამიჩქ ელახშე
ჯიმა მუშენი მონდურუნი.

ამდღარ დღაშა ვეშმატყვინჷ
მუ პატონეფი ოსურუნი,
დუდ სომეხშა მიკუძუ დო
ლაზ-მარგალშა ოშქურუნი.

ათეჯგუაში მაძირაფუს,
ნოტე თოლეფი დომწკურუნი,
ჩქიმი ღურა ნოკობუე
უჩა შარა მოწურუნი.

ვანოჩქვენო, წყარიცალო
დოწენც რკინა, გონდღულუნი,
საქორთუო ვეჸუაფჷ
სამარგალო დოღურუნი.


ორთაში ზარალი
მუ გოჭირ მარგალი,
სი გუგულიშ მარქვალი,
დუდიშ მაღორებელი
მიწკმა რექ მართალი.
გამგონებ ზოთონც,
დღალეფი უსხებ მარტის,
მი მეჩანც მარდის,
შხვაშ ოგვაჯეს ნარდის.
ირფელც მუში ოჩი გეძჷ,
ირფელი მუშის გაფულენც,
ბორჯიშ ელასირელ ხამ,
იმენდეფც ცაფულანც.
წყარეფ ვეგიხუნუანც
ხვამარდეფიშ ნაულას,
კოჩიშ თოლი ვაძირჷნც
ღორონთიშ ნაფულას.
დოთჷნც დო დოჭვენცჷნი,
ცა გოსარკჷნც მუნაფილი
დო ბჟაცალო გამწოდირთ
შურ, ჸოროფათ ფუნაფილი.
კინე დირთუ აფუნი დო
გეითოფალუნც ხუმაფილი…
სი ღორონთიშ ნაჭყოლოფა
შხვაშა გაფ თხუაფილი.
მუ ოკოდ სქან მარქვალც
ტურტურუაში ოგვაჯეს,
ინეფქ შხვადო მირდესჷ დო
ფსუა შხვადო გოფაჩეს.
აკა, აშო მიკირთი დო
გონწყი გური, წყუნაფილი,
ცოდა იზმა მონკა ვარე
ჩილამურით რტუაფილი.
ნარღეფქ გურც დიხვილჷდა
ნტერიში ჯინშენი იბირით
დო სი ხოლო ონირზჷდი
ათე რინას, კიდირით.
უკულ ოჭიშ ქურთინე დო
ვამიჩქ, მი მუს თქუანცჷნი,
მუშ მაქექა ჸოფე შარა
მასქური გიჯიკუანცჷნი.